De generaalsdochter Mina Kruseman (1839-1922) was in de jaren zeventig van de negentiende eeuw een meer dan opvallende verschijning. Ze werd verguisd, bewonderd en door iedereen besproken. Landelijke bekendheid verwierf ze met de lezingentournee die ze in het voorjaar van 1873 ondernam met de reeds actieve strijdster voor vrouwenrechten Betsy Perk. Krusemans optreden trok door haar prikkelende voorkomen, haar indrukwekkende voordracht en haar feministische boodschap sterk de aandacht. Zij versmaadde het traditionele vrouwenleven en kwam als een van de eersten op voor de vrijheid en onafhankelijkheid van vrouwen.
Maar Kruseman was meer dan het gesprek van de dag wat betreft het vrouwenvraagstuk. Ze keerde zich tegen oorlog en militarisme; ze schreef romans, toneelstukken en voerde polemieken; ze declameerde, acteerde en beproefde haar geluk als concertzangeres in Amerika. Het is aan Kruseman te danken dat Multatuli’s Vorstenschool voor het eerst – met haarzelf in de hoofdrol – op de planken werd gebracht, al zou de vriendschap tussen beide egomane en lichtgeraakte persoonlijkheden deze onderneming niet overleven.
Veel van wat Kruseman begon mislukte of eindigde in ruzie. Na de breuk met Multatuli keert Kruseman terug naar Nederlands-Indië, het land van haar jeugd. Ook daar brengt ze door haar opmerkelijke optreden en haar radicale ideeën het nodige tumult teweeg, totdat persoonlijke omstandigheden haar terugvoeren naar Europa, waar zij in armoede stierf. Ze raakte zeer ten onrechte in de vergetelheid. Branie brengt haar opnieuw tot leven.

Branie stond op de shortlist van de Biografieprijs 2014.

Annet Mooij, Branie
Amsterdam: Balans, 2013
Branie is te bestellen bij Bol.com

Boeken overzicht ❯